Entradas populares

Saturday, April 21, 2012

Iu ajn tago (Un día de estos)


Iu ajn tago (Un día de estos)
Aŭtoro: Gabriel García Márquez
Tradukis: Ricardo Coutinh
Venezuela Stelo, 88ª eldono, jaro 2011.

Varmete kaj senpluve vekas lundo. Sinjoro Aŭrelio Escovar, dentisto sendiploma kaj tre bona frumatenvekanta, malfermas sian laborejon je la sesa. Li prenas el la vitromontrejo falsan dentaron ankoraŭ freŝfarita kaj en la gipsa muldilo kaj surtabligas kelkajn ilojn kiujn li ordigas laŭ iliaj longecoj, kiel ekspozicio. Lia ĉemizo estas kun strioj, senkoluma, fermita supre per ora butono, kaj la pantalono havas ŝelkon elastan. Li estas rigida, maldika, kaj lia rigardo malofte rilatas kun la situacio, kiel la rigardo de sordulo.

Kiam la ilaro estas sur la tablo, li proksimigas la frezilon al la risorta brakseĝo, eksidiĝas kaj poluras la falsan dentaron. Ŝajnas ke li ne pensas pri lia laboro, sed laboras obstine, pedalas la frezilon eĉ kiam jam li ne bezonas tiun ilon.

Post la oka li haltas kaj vidas la ĉielon el la fenestro kaj rigardas du ripozantajn katartojn kiuj sekiĝas per la suno sur firsto de la najbara domo. Li havas sensacion ke antaŭ la tagmanĝo denove pluvos. La voĉo mallaŭta de sia filo 11jara prenas lin el la abstracio.

-          Paĉjo

-          Kio okazas?

-          Petas la urbestro ke vi elprenu vian mueldenton.

-          Diru al li ke mi ne estas tie ĉi.

Li poluras la oran denton, malproksimigis ĝin brakdistance kaj ekzamenas ĝin per duonfermitaj okuloj. El la atendejo lia filo denove krias.

-          Li diras ke vi faros tion ĉar li jam aŭdis vin.

La dentisto daŭras sian dento-ekzamenadon. Nur kiam li finas la taskon kaj surtabiligas ĝin, diras:

-          Pli bone.

Denove uzas la frezilon. El de kartona skatolo kie li konservas farendaĵojn, li prenas polurilon kaj poluras la oraron.

-          Paĉjo

-          Kio okazas?

Li ne ŝanĝas sian vizaĝon.

-          Li diras ke se vi ne elprenus lian mueldenton, li pafus vin.

Sen rapideco, per movo tre tranvila, li haltas petali la frezilon, malproksimigas ĝin de la brakseĝo kaj malfermas tute la suban tirkeston de la tablo. Tie estas la pafilon.

-Nu, venu kaj pafu min.


Li ĝiras la brakseĝon ĝis esti fronte al la pordo, kun la mano ĉe la tirkesto. La urbestro aperas el la sojlo. Li nur razis duonvangon maldekstran, sed la alia, ŝveligita kaj dolora, havas barbon de kvin tagoj. La dentisto vidas tra liaj okuloj velkitaj multajn noktojn kun sufero. Li fermas la tirkesto per la pintoj de liaj fingroj kaj diras mallaŭte:

-Sidiĝu.

-Bonan tagon. Diras la urbestro.

- Bonan.. Diras la dentista.

Dum la ilaron bolas, la urbestro ripozas sian kapon ĉe la kapapogilo kaj li nun plikonfortiĝas. Li spiras glacian odoron. Tiu loko estas malriĉa: malnova seĝo el ligno, pedala frezilo kaj vintromontrejo fajencopomela. Fronte al la seĝo, estas fenestro kun kontraŭfenestro ŝtofa alta kiel homo. Kiam la urbestro sentas ke la dentisto proksimiĝas al li, li surplankigas la kalkumon kaj malfermas la buŝon.

Sinjoro Aŭrelio Escovar movigas lian vizaĝon direkten al la lumo. Post vidi la difektitan mueldenton, tuŝas perfingre ĝin kun prudenton

-          Mi elprenos ĝin senanestezie.

-          Kial?


-          Ĉar ĝi havas absceson.

La urbestro rigardas liajn okulojn.

-Mi konsentas- diras li, kaj klopodas rideti. La dentisto ne reciprokas al li. Li alportas al la tablo la ilaron bolitan kaj prenas el la akvo malvarman pinĉilon, tute trankvile. Poste li alproksimigas la kraĉujon al li per la pinto de sia ŝuo kaj li lavas siajn manojn en la lavujo. Li faras ĉion sen rigardi la urbestron. Sed la urbestro ne lasas rigardi lin.

Ĝi estas suba saĝo-dento. La dentisto malfermas la piedojn kaj streĉas la malvarman dentprenilon. La urbestro kroĉiĝas la brakojn de la seĝo, fluigas sian forton al la piedoj kaj sentas malplenan glacion en la renojn, aldone spiras malmole. La dentisto nur movigas sian pojnon. Sen-rankore, kun amara kormoleco, diras:

-          Tie ĉi, oni pagas al ni per dudek mortoj, leŭtenanto.

La urbestro sentas la krakon de la ostoj en la makzelo kaj siaj okuloj pleniĝas el larmoj. Sed li ne sopiras ĝis kiam sia mueldento elbuŝiĝas. Tiam li vidas ĝin tra la larmoj. Por li ĝi estas tre malproksima al sia doloro, eĉ li ne povas kompreni la torturon kiun li suferis dum kvin pasintaj noktoj. Li proksimiĝas al la kraĉujo, ŝvite, senelspire, li malbutonumas sian tunikon  kaj serĉis senrigardi la mantukon el la poŝo de la pantalono. La dentisto  donas al li puran ĉiponon.

- Malsekiĝu viajn larmojn –diras.

La urbestro faras tiel. Ankoraŭ li tremas. Dume la dentisto lavas siajn manojn, vidas la plafonon malbelan kaj pulvoran araneaĵon kun araneovoj kaj mortitaj insektoj . La dentisto reiras sekante la manojn.

-Kuŝu –diras la dentisto- kaj lavu vian buŝon per sala akvo.

La urbestro staras, adiaŭas laŭ la milita kutimo, kaj iras al la pordo kun la piedoj rigidaj kun la malbutonumita tuniko.

-          Faru la kvitancon- Diras li.
-          Ĉu por vi aŭ por la municipo?

La urbestro rigardas lin. Malfermis la pordon, kaj diras, tra la metalreta pordo.

- Tio estas la sama afero!



No comments: