La
Venezuelaj Esperantistoj
Pioniroj de la Lingvo Internacia
en Sudameriko
En 1904, apenaŭ 17 jaroj post la
publikigo de la unua libro de Esperanto far L. L. Zamenhof en la malproksima
Pollando, iu Otto Messerl fondas en la Insulo Margarita
la unuan Esperanto-grupon en Venezuelo, kun la nomo “Progreso”.
Laŭ
esploroj faritaj de S-ro Lino Moulines, jam en la jaro 1908 iu S-ro Chamad
publikigas en unu el la plej gravaj ĵurnaloj tiamaj, “El Constitucional” (La Konstitucia), semajnan
sekcion titolitan “El Esperanto”, kiu regule informadas pri la Lingvo Internacia,
pri ĝia progreso, kaj pri la okazintaĵoj kaj la novaĵoj de la esperantaj
organizoj tutmonde. En la sama epoko, la Profesoro
kaj filologo Manuel M. Villalobos faras diversajn prelegojn pri Esperanto
en la Lernejo
“Andrés Bello” de Karakas.
En
la jaro de 1912 en la
Insulo Margarita, en la urbo de Porlamar, Eleuterio Rosario
Campos, kune kun José Augusto de León, José Santos Rosario, Fernando Rivas kaj
Miguel Rosario, fondas la grupon “Amatorioj de Esperanto”, kiu okazigas
diversajn agrablajn fstojn en la urbo. Oni organizas kursojn pri la Lingvo Internacia
kaj oni disvolvas intensajn aktivadoj dum kelkaj jaroj.
Ankaŭ
en Karakas, Andrés J. Vigas aperigas la
unuan esperanto-publikigaĵon en
Venezuelo: “La Verda Stelo”.
En tiu ĉi revuo kunlaboras Pastro Marcelo Maldonado, la juristo Juan de Dios
Méndez y Mendoza, J. R. Vigas, J. Álvarez kaj aliaj. Oni eldonas tiun ĉi revuon
en la presejo “El Cojo” (La
Lamulo), la sama kiu eldonas la jam famekonatan ĵurnalon “El
Cojo Ilustrado”.
La
saman jaron 1912, en Maturín, Benito Losada Azócar kun dekduo da entuziasmaj
amikoj, fondas la Venezuelan Esperanto-Asocion, kiu estas ege
aktiva en tiu orienta urbo, kie oni starigas Esperanto-kursojn kaj oni
organizas regularajn kunvenojn.
Post
la mondmilitoj denove disvolviĝas Esperanto en Venezuelo, danke al la strebadoj
de Benito Losada, tiam en Karakas, kun la helpo de esperantistoj venintaj el
Eŭropo pro la militoj. La esperanto-aktivado koncentriĝas en la “librovendejo
SUMA” kaj la “Politeknika Librovendejo” (ĉi lasta S-ro Lino Moulines). Post
S-ro Benito Losada sekvas, en la prezidanteco de Venezuela Esperanto-Asocio,
Walter Buduy, Antonio Lauro, Octavio de Diego, Félix García Blázquez, Alfredo
Portillo kaj, plurfoje, Jorge Mosonyi.
Oni
starigas kursojn de Esperanto en la Centra Universitato,
en la Universitato
de la Andoj, en
la Universitato
de Carabobo, kaj en la
Universitato “Rafel Urdaneta” de Marakajbo. Oni donas kursojn
ankaŭ en la sidejo de la Asocio,
ĉe la Publika
Bioblioteko “Paul Harris” de la kvartalo “Califonio Norte”.
Dum tiuj ĉi jaroj ĉirkaŭ 2.000 personoj ĉeestas kaj partoprenas kursojn de la Lingvo Internacia,
dum flanke ankaŭ funkcias koresponda kurso.
Prof-ro
Fernando de Diego esperantigis la faman romanon “Doña Bárbara” de Rómulo
Gallegos, kaj la Asocio
prizorgis la eldonadon de tiu ĉefverko de la venezuela literaturo; verko kiu
nun, en Esperanto, estas ĉemane de la esperantista publiko en ĉiuj landoj de l’
mondo.
Nuntempe
oni laboras pri la esperantigo de la “Diskurso de Angostura” kaj la “Letero el
Jamaiko”, de Simón Bolívar, kaj pri la aperigo de antologieto de venezuelaj
rakontoj en la
Internacia Lingvo.
De
post prekaŭ 20 jaroj, la Asocio
publikigas regule sian revuon “Venezuela Stelo”, kiu ĝuas grandan prestiĝon
internacian kaj estas sendata al la tuta mondo. La Asocio, kies urbo-sidejo
estas Karakas, havas filiojn en Marakajbo, Mérida, Valencio kaj Maracay. Ek de
a jaro 1982 oni organizis Tutlandajn
Esperanto-Renkontiĝojn ĉiun duan karon, kaj ĉijare oni programadas la Jubilean Renkontiĝon
por celebri, en novembro, la 80-an datrevenon de la fondo de nia Asocio.
Prof-ro Juan Eduardo Bachrich
Deveno: libera folio de Venezuela
Esperanto-Asocio
No comments:
Post a Comment